Türkçe için son yıllar, yazım açısından kara yıllar olarak tarihe geçecek gibi görünüyor. Türk dilini korumakla görevli kurum ve şahıslar, üzülerek belirtmeliyim ki görevlerini yerine getirme konusunda sınıfta kalmış görünüyor. Özellikle bilim ve teknoloji çağına ayak uydurmaya çalıştığımız şu günlerde dilin, çağın gereklerine uygun işletilmesi bir yana itilmiş, var olan yerleşmiş yazım kurallarıyla oynanmış, dildeki karışıklıklar çözülecekken yeni karışıklıklar Türk Dil Kurumu eliyle yaratılmıştır. Bir yandan da teknolojinin ürünü yeni sözcükler, dilimize gelip tamamen yabancı giysileriyle Türkçenin göbeğinde yer almıştır. Bu duruma seyirci kalan Türk Dil Kurumu'nun başındakiler bile onları bu durumlarıyla kabullenmiş görünmekte, onlara geç kalmışlığın telaşıyla hiç olmadık karşılıklar önermeye çalışmakta; ama önerdiği hiçbir karşılığı dilimize yerleştirmede başarılı olamamaktadır.
Türk Dil Kurumu'nun etkili ve yetkili isimlerinden Prof. Dr. Hamza Zülfikar TDK'nin resmi sitesinde kendisine ayrılan "Doğru Yazalım Doğru Konuşalım" köşesinde bu yenilgiyi kabul eden örnekler sergilemektedir. Örneğin söz konusu köşesinde Sayın Zülfikar diyor ki: "Türk Dil Kurumunun yabancı kelimelere karşılıklar bulmakla görevli kurulu, dilimize bilgisayar terimi olarak giren İngilizce kökenli CHAT kelimesine karşılık olarak sohbet, yarenlik, hoşbeş, gevezelik kelimelerini göstermiş, gerektiğinde bunların sohbet etmek, yarenlik etmek, hoşbeş etmek, gevezelik etmek biçimlerinde kullanılabileceğini önermişti"
Oldu mu Sayın Zülfikar şimdi? İngilizceden dilimize geçen "chat" diye yazdığınız doğrusu ÇET olan sözcüğün türkçe karşılığı olarak "gevezelik" midir? Yani sanal söyleşiler gevezelikten ibaret midir? Bir de şu var: Latince tür adlarını -terim de olsa- yazım geleneğimizde "chat" diye mi yazıyoruz? Latinceden dilimize giren bu tür sözcüklere bir bakıp da örnekseme yoluna gidip yazamaz mıydınız? Örneğin dilimize benzer dillerden giren "kompozisyon, iskele, kontrol, elektrik, amip, amatör, coğrafya, ansiklopedi,anten, antika" gibi pek çok sözcük, size yol göstermez miydi? Yani günümüzde yaygın olarak kullanılan "nick", "chat", "mail" sözcüklerine boyun mu eğiyorsunuz? Tamam onlara karşılık bulmakta geç kaldınız, bunu anladık;ama benim anlayamadığım şey, neden bunları hala özgün biçimleriyle kullanıp ikinci bir yanlış yapıyorsunuz? Bunlar söylendiği gibi yazılır Sayın Zülfikar. İsterseniz bir daha düşünün bu konu üzerinde. Ne dersiniz? Şimdi diyeceksiniz ki bunlar "terim"dir. Doğrudur terim; peki "enflasyon" sözcüğü nedir, terim değil mi? Onu neden "inflation" biçiminde yazmıyorsunuz? "jeoloji", "jinekolog", jinekoloji", "kabotaj..." Daha sayayım mı?
Türk Dil Kurumu'nun yönetim kadrosunda görev alanlar dili böyle kullanırsa sade vatandaş ne yapmalı peki söyler misiniz? Lütfen Sayın Zülfikar daha dikkatli olur musunuz?
Bundan birkaç yıl önce değindiğiniz "yan cümlecik" ve "bileşik cümle" konusuna başka bir yazımda ayrıca değinmeyi özellikle istiyorum. Umarım dile karşı sorumlu olanlar, bundan sonra dile karşı daha duyarlı davranırlar. Olumlu atılan her adımda yanınızda olduğumu bilmenizi isterim. Ama olumsuz bir şey olursa da üzgünüm ki karşınızda olacağım. Çünkü Türkçenin yapısına ve mantığına uygun çözümler istiyoruz. Kaş yapalım derken göz çıkarmayalım.
Nuri SAĞALTICI
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder