SÜLEYMAN İSA'NIN HAYATI VE YAPITLARI

Nuri Sagaltici

Kartınızı Oluşturun SÜLEYMAN İSA'NIN HAYATI 1921’de bugünkü Hatay’ın Samandağ ilçesine bağlı Nahırlı Köyü (yeni adıyla Aknehir Beldesi) Besatin-el Asi Mahallesi’nde doğmuştur. Köyünde ilkokul bulunmadığı için, babası Şeyh Ahmet İsa’nın açtığı ve bir çeşit dil eğitim kursu sayılan ElKüttab’a (O zamanlar için ağaç altında, açıkhavada okuryazarlığı iyi olan bir kimsenin çocuklara yönelik düzenlediği bir çeşit okuryazarlık kursu) yazılmış, orada okuryazarlığı öğrenmiş ve Kur’an-ı Kerim’i hatmetmistir. Eski edebiyatçı ve şairlerden Ömer Hayyam’ın rubailerini okuyup Kâbe’nin kapısına asılan ve eski şiir yarışmalarında ödül almış olan kasideleri ezberleyerek bunlardan beslenmiştir. Zengin hafızası sayesinde binlerce dizeyi ezberlemiştir. İlk şiirlerini 9-10 yaşlarındayken yazmıştır. İlk şiir kitabını köyde yazmıştır. Bu kitabında çiftçilerin yaşadığı çileleri dile getirmiştir. İlkokulu Antakya’da okumuştur. Okul müdürü, şairin üstün zekâsını ve kültürel birikimini fark edip şairi tam dört sınıf atlatarak onu dördüncü sınıfa geçirmiştir. İlkokula başladığı yıl Hatay’da, FransIzlara karsı ulusal ayaklanma ve direniş başlamıştır. 5-6. sınıflardayken ulusal icerikli siirleriyle ayaklanma mitinglerine katılmış ve bu gösterilere katkıda bulunmustur. Vatansever arkadaslarıyla birlikte Antakya’dan ayrılan şair, lise oğrenimini Hama, Lazkiye ve Dimaşk(Şam)’da tamamlamıştır. Vatansever düşünceleri yüzünden bu dönem, onun hayatında en zorlu ve en ağır donem olarak anılacaktır. Vatansever siirleri yüzünden defalarca tutuklanmıs ve en ağır işkencelerden geçmiştir. 2. Dunya Savaşı yıllarında Cevdet el-Haşimi Lisesi’nde okuduğu Dimaşk kentinde BAAS PARTiSi’nin kuruluşunda önemli rol oynamıştır.. Kardeş IRAK ülkesinin öğrenim burs katkısıyla yükseköğrenimini Irak Bağdat Dar-ül Muallimin -El-Aliye Akademisi’nde tamamlamıştır. Irak’tan Suriye’ye dönmüş ve Halep Lisesi’nde Arap Dili ve Edebiyatı öğretmenliği yapmıştır. Bu görevi, 1947-1967 yılları arasında yapmıştır. Bir yandan şairliğini öte yandan vatanseverlik mücadelesini sürdürmüştür. Daha sonra Halep’ten Dimaşk’a(Şam’a) tayin edilmis ve Milli Eğitim Bakanlğı’nda Talim Terbiye Kurul Başkanlığı yapmıştır. 1969’da Arap Yazarlar Birliği kurucu uyeliği görevinde bulunmustur. PROF. DR MELİKE ABYAD’la evlidir ve üç çocuk sahibidir. Maan, Gilan adlı erkek çocukları ve Baadiye adında bir kızı vardır. Sanatçı Arapça, Fransızca, ingilizce ve biraz Türkçe bilmektedir. Hanımı pedagog Prof Dr Melek Abyad ile pek cok kitabı Fransızcadan Arapçaya kazandırmıstır. Bu çeviri kitapların en önemlilerinden biri Fransız edebiyatında iz bırakan Cezayirli yazarlardır. Çocuk Siirleri kitabına 1967 Arap-İsrail Savaşı’ndan sonra başlamıstır. Hanımıyla beraber uluslararası çocuk şiirleri çocuk hikayeleri ve çocuk tiyatrolarını Arapçaya çevirmiştir. 1982de Asya-Afrika Yazarlar Birligi’nin verdigi LOTUS ödülüne layık görülmüştür. 1990’da Arap Dilini Gelistirme ve Koruma Birligi Yonetim Kurulu Baskanlığına seçilmiştir. 2000 yılında Arap Yaratıcı Şiir Ödülüne layık görülmüştür. Çocuk Şiirleri (1967) , Hayatımdan Sayfalar, ŞIIR CALISMALARIM (1995-BEYRUT) ÖMÜR YOLUNDA(1996), OTOBİYOGRAFİ(1996) A) En Onemli Eserleri 1-ŞİİR ÇALIŞMALARIM (1995-BEYRUT-4 cilt-Arap Araştırma ve Yayın Kuruluşu 2-ÖMÜR YOLUNDA (1996 Beyrut-Arap Arastırma ve Yayın Kuruluşu), 3- Ömrün Kadehinde Son Damlalar (3 Cilt-Genel Yayın Heyeti-Sana/Yemen-2001) 4-Yazı Ölümsüzlüktür (El-İbda Yayıncılık-2002-Yemen) 5-Ömrün Kadehinde Son Damlalar-4 (Kültür Bakanlığı-Sana/Yemen-2004) 6-El-Dahik Divanı (2 Cilt-Kültür Bakanlığı-Sana/Yemen 2004) 7-Yazıyorum (Küçük Kasideler) Ona ve Bana (Kültür Bakanlığı-Sana/Yemen -2004) 8-Özlemler Kitabı-(Kültür Bakanlığı-Dimaşk/Suriye-2005) 9-Ömrün Kadehinde Son Damlalar-5 (Kültür Bakanlığı-Sana/Yemen -2006) 10-Bir Demet Çiçek-(Tlas Yayınevi-Dimaşk/Suriye-1983) 11-Yorgun Tüy Fısıltıları (El Hafız Yayınevi-Dimaşk/Suriye 2007) 12-Kavga Yolu (Dr.Melek Abyad Ortak yaratımıyla)-(Dimaşk/Suriye Elhafız Yayınevi-2007) 13- OTOBİYOGRAFİ(1996) B) Bağımsız Şiir Kitapları 1- Aşk ve Kahramanlik (Seçkiler-Tlas Yayınevi-Dimaşk/Suriye -1980) 2- Mutenebbi Divanı Özet(Tlas Yayınevi-Dimaşk/Suriye-1980) 3- Cezayir Divanı (Kültür Bakanlığı-Cezayir -1995) 4- Filistin Divanı (Filistin Yayınevi-Dimaşk/Suriye-1996) 5- Şiirimde Kadın(Kültür Merkezi –Abudabi BAE-1998) 6- Yemen Divanı (Genel Yayın Kurulu-Sana-Yemen 1999) 7- Aden Divanı (Aden Üniversitesi-2004) 8- Sana Divanı (Kültür Bakanlığı (Sana/Yemen 2004) 9- Dimaşk Sonsuzluk Öyküsüdür (Kültür Bakanlığı-Dimaşk/Suriye-2004) 10- Bağrıyanıklarin Yolculuklarından (Kültür Bakanlığı-Sana/Yemen-2004) 11- Halep Kenti ve Ben (Kültür Bakanlığı-Suriye 2004) 12- Arap Suriye’mizin Sahilleri ve Ben (Kültür Bakanlığı –Suriye-2006) 13- Lübnan Divanı (Kültür Bakanlığı –Suriye-2006) 14- Arap Mısır’ı ve Ben (Basıma Hazır-Mısır’da Basılacak) 15- Ben ve Arap Adamız (Riyad-Suudi Arabistan-2007) 16- Sancak Kitabı (Baskıya Hazır-Sana-Yemen’de basılacak) 17- Irak Divanı(Sana-Yemen’de basilacak) 18- Kanın Rehberimizdir(Omar Muhtar) (Trablus-Libya-2007) 19- Kudüs ve Ben (Kültür Bakanlığı-Suriye-2009) 20- El-Dahik Divanı-Özet (Kültür Bakanlığı - Suriye - 2009) C) En Önemli Çocuk Eserleri (Siirler) 1-Küçüklerin Divanı (Elfikir Yayınevi-Dimaşk Suriye 1999) 2-Çocuk Sevinci (Elhafız Yayınevi-Dimaşk-Suriye 2006) 3- Küçüklere Şarkılı Tiyatrolar (El-Sura Yayınevi-Beyrut-Lübnan 1980) 4-Şeyh ve Aydede (Tiyatro Oyunu)-(Tlas Yayınevi-Dimaşk /Suriye 1987) 5-Çocuklara Kasideler (Lübnan Kütüphanesi -Lübnan Beyrut- 1981) 6-Gündüz Şarkıları (Lübnan Kütüphanesi-Lubnan Beyrut 1986) 7-Aksam Şarkıları (Lübnan Kütüphanesi-Lübnan /Beyrut-1986) 8-Marslar Kitabı(2 Cilt)- (Birinci cilt bestelenmis 200 marş müzik notasıyla birlikte Kamil Kudsi yardımıyla-Bu eser Süleyman İsa’nın marşlarının yaklaşık yarısını içermektedir) (İkinci cilt şarkılardan bölümler ve notalar içermektedir) (MEB Suriye) 9-Cocuklara Yeşil Sözcükler (Suriye Kültür Bakanlığı-Arapça-Fransızca iki dilde yayınlanmıştır-2005) 10-Öykülerin Şarkıları (Abudabi-2001) 11-Ey Küçükler Size Çocukluğumu Anlatıyorum (El Hikme Yayınevi-Londra 1993 Ingilizce-Arapça iki dilde yayınlanmıştır) 12- Mazalu el-Vaha (Arap Yazarlar Birliği ( Dimaşk-Suriye -1983) 13-Ey Küçükler Sizlere Çocukluğumu Anlatıyorum (Arap Yazarlar Birliği-Cezayir-Arapça-Fransızca -2001) 14- Sözcük Bahçeleri (El Hadayık Yayınevi-Beyrut-Lübnan 2009) 15-Salıncaklar Çocuklara Şarkı Söylüyor (Dubai-BAE 2009) DÜZYAZILARI: 1-Şairlerimiz Kendilerini Çocuklarimiza Tanıtıyor (El-Adab Yayınevi-Beyrut-Lübnan 1978) 2-Vail Büyük Vatanını Arıyor (Bu hikaye Hayatımdan Sayfalar adlı kitapta Arapça-Fransızca olarak yayınlanmıstır) (Kültür Bakanlığı-Dimaşk-Suriye 2003) 3-Geleneksel Öyküler (Ey Kadınım Emrine Amadeyim, Kızıl Saçlı Ergin Kız, Kırmızının Oğlu, (Eladab Yayınevi Beyrut-Lübnan) 4-Siir ve Düzyazı Anlatıları (Üç Atlılar, Vaddah ve Leyla Atalar Ülkesinde,Beyaz Kuğu Kervanı (Elahali Yayınevi-Dimaşk Suriye) 5-Bin Bir Gece Masallarından Iki Masal (Ali Baba ve Kırk Haramiler, Alaadin ve Sihirli Lambası) (Lübnan Yayınevi-Lübnan Beyrut) ARAPÇAYA KAZANDIRDIĞIÇEVİRİ ESERLER: 1-Behice Hikayeleri (27 Bölüm-Tlas Yayınevi-Behiç Albadin ortak çevirisi) 2-Her Gün Bir Öykü (28 öykü) Tlas Yayınevi-Dimaşk Suriye-Salah Mikdat ile yapılan çeviri eser) 3-Her Öyküye Bir Oyun (100 KIasik Öykü-Tlas Yayınevi Dimask-Suriye-Salah Mikdat ile 1994) 4-Çiy Ağacı (Kısa Öyküler Dizisi) Elfikir Yayınevi-Dimaşk Suriye-Salah Mikdat’la 5-Hikayelerin En Güzeli (10 Öykü) Yamaan Yayınevi-Amman /Ürdün –Dr Melek Abyad’la ortak çeviri) 6-Çeşitli Diziler:Havada Asılı Park , Sevilen Hikayeler, Sevimli Palyaço Hikayeleri, Kaplumbağa Hikayeleri, Renkli Hikayeler, Beş Kıtadan Nefis Hikâyeler, Çocuklara Evrensel Tiyatrolar (Elfikir Yayınları-Dimask Suriye- Dr Melek Abyad’la birlikte) D-Yabanci Dillere Cevrilen Eserleri 1-Kelebek ve Başka Kasideler (Ingilizce Baskı-1944-Tlas Yayınevi-tercümesi İngiliz şair Brenda Wooker tarafından yapılmıştır.) 2-Vatan Toprağı Kokusu-Fransız Şair Atanes Vansef de Terrase-Tlas Yayınevi-Dimaşk/Suriye 1987) 3-Ağaç-Cocuklara Siir Divanı (Rusçaya cevrilmis Moskova Rusya 1984) 4-Cocuklar, Çocukluğumu Anlatıyorum Size (Ingilizce çeviri:Abdullah Kamil-Salah Mikdat-Elhikme yayınevi- Londra 1992) 5-Cocuklar Cocukluğumu Anlatıyorum Size (Fransızcadan çeviren: Dr. Meleki Abyad Cezayir-2001) 6-Seçilmis Kasideler (Cevirmen:Dr. Meleki Abyad-Mebruk Mübarek- Kültür Bakanlığı- Sana-Yemen 2004) 7-Siirimde Yemen –Kültür Bakanlığı Sana-Yemen 2003) 8-Hayatımdan Sayfalar (Kültür Bakanlığı Dimaşk/Suriye 1999) 9-Cocuklara Yesil Sözcükler(Kültür Bakanlığı Dimaşk-Çeviri:Prof. Dr. Melike Abyad 10-Aşk Kasideleri KültürBakanlığı (Sana-yemen 2006 Fansızcaya ceviren:Dr.Melek Abyad) H-HakkInda yazılanlar 1-Süleyman İsa’yla Bir Dizi Kitap-Dimaşk Suriye 1984-Tlas Yayınevi 2-İbrahim el Ceradi Tahrir ve Takdim –Kompozisyon ve Sunuş (Abdülaziz al Makale (genel rehber) Rai Yayınevi-Dimask Suriye-2006) 3-Dr. Melike Abyad-Suleyman İsa’yla Beraber(-Sana/Yemen-Genel Yayın Kurulu-2001) 4-Süleyman İsa’yla ilgili Napoli Üniversitesi Doktora Tezi-Ann Maria Calabryzi-1995 5-Büyük Sair Süleyman Al Isa (Abdüllatif al Arnavut -Kültür Bakanlığı Dimaşk Suriye -2004) 6-Özetlerle Süleyman İsa (Dr.Meleki Abyad- Kültür Bakanlığı-Dimaşk Suriye 2009) ÇEVİRMENİN NOTU: Değerli okurlar, Bu yazı, 28 Aralık 2010'da Suriye'ye yaptığım gezi esnasında gerçekleştirdiğim bir çeviridir. Bütün yasal hakları saklıdır. Tamamı ya da bir bölümü, çevirmeninin izni olmadan kullanılamaz.